Voorzitter, beste kijkers thuis,
Ja, hoe cool, Kijkers thuis. We zijn live te volgen via het wereldwijde web. Dat was een noviteit in 2020 voor onze raad en wat ons betreft blijft dit nog vele jaren. Iets wat ons inziens ten goede komt aan de democratie en transparantie van het bestuur. Want we kunnen hier met z’n allen wel mooie woorden spreken maar uiteindelijk doen we het voor de inwoners van Nieuwegein en die mogen zien en horen hoe wij met gemeenschapsgeld omgaan. Dat moet open en transparant en niet via wazige insinuerende mailtjes met wie weet hoeveel mensen in de BCC.
Het is goed gebruik als raad zaken te bespreken in het openbaar debat zodat men de kans krijgt zich te verweren. En leef lang en voorspoedig.1 Hopelijk kunnen we met het debat deze avond jullie thuis vermaken en binden aan onze raad. Om jullie toch wat meer te binden aan mijn eigen betoog heb ik in mijn bijdrage 9 iconische film uitspraken verwerkt. Weliswaar vertaalt van Engels naar Nederlands. Ik zal de uitkomsten morgen delen op de website van de Nieuwegeinse VVD. Ik heb overigens al 1 uitspraak genoemd zojuist. Ik ben benieuwd of jullie ze vinden. Zo, Nu snel terug naar de inhoud van de koersnota.
Want mensen, Wat willen we met onze stad? Wat willen we voor onze inwoners, Wat willen we voor onze kinderen en de kinderen van onze kinderen? Dat zijn enkele vragen die ons als Nieuwegeinse VVD bezighoudt en hoe wij deze koersnota bekijken. Door de coronacrisis is vooruitkijken niet makkelijk. Want zoals mijn moeder altijd zei is het leven als een doos met chocolaatjes, Je weet nooit wat erin inzit.2 En ondanks het daadkrachtig optreden door het college en het nemen van enkele goede maatregelen, wat op zich een compliment waard is, is de financiële impact van corona nog niet te overzien.
Ook al is het meerjarenperspectief voor de aankomende jaren positief, deze duikt in 2024 wel onder 0. En dat nog zonder alle zaken die in de paragrafen 3 en 4 worden aangekondigd wat allemaal nog uitgewerkt moet worden en voorzien moeten worden van een prijskaartje. Kortom, Houston, we hebben een probleem.3 Dat vraagt om keuzes. Beste Kijkers, En niet pas in 2024. Nee, al in 2020. Als we de begroting 2021 gaan vast tellen. En dat baart onze grote zorgen. Hebben we als raad wel genoeg tijd en inzicht om die keuzes te maken begin november. Zeker omdat we pas in september meer inzicht krijgen vanuit het college. Dan lijkt 1,5 maand wel erg kort om een goede begroting te presenteren. Of moeten we tekenen bij het kruisje. Maar toe maar, Maak mijn dag.4 Hoe gaat het college ons voldoende meenemen in het tot stand komen van de begroting 2021 zodat we een goed en weloverwogen besluit kunnen nemen.
Want dat we moeilijke keuzes zullen moeten maken dat is wel duidelijk. Zeker als we kijken naar de ontwikkeling van onze reserves. Afgelopen jaar zijn die met 20 miljoen afgenomen. En wat is het vooruitzicht? Tekort jaarrekening: Betaalrekening algemene reserve; Incidenteel oplossen coronamaatregelen: Betaalrekening algemene reserve. Tekort in Sociaal Domein: Betaalrekening algemene reserve. Voorzitter, dit houdt een keer op. Ik wil in het bijzonder inzoomen op reserve sociaal domein en het sociaal domein an sich.
Nagenoeg een derde van onze begroting is sociaal domein. Een belangrijk onderwerp dus. Ook als het gaat om de begroting en de financiën. Een kleine procentuele kostenbesparing heeft een groot effect op het saldo. Het verbaast ons dan ook dat na al die jaren er nog geen duidelijk beeld is van alle kosten en de reserve is nagenoeg leeg. Dat is wel anders dan we bedacht hadden een paar jaar terug. En nu lijken we in de koersnota enkele overschrijdingen aan de coronacrisis te wijten, maar laten we eerlijk zijn. Dat is niet zo. Of kunnen we de waarheid niet aan?5 Er moet echt een goede analyse komen, op basis daarvan een scherp plan van aanpak opstellen, met dito uitvoering, zodat we ons doel gaan halen. De taken sociaal domein uitvoeren binnen de gelden die van het rijk daarvoor komen.
Wat ons betreft leggen we focus op wettelijke en onontkoombare taken en tuigen indien nodig de bovenwettelijke kerstboom maar eens af. Want ook voor ons als Nieuwegeinse VVD is het belangrijk dat mensen die echt zorg nodig hebben dit ook krijgen. En we zouden dan ook meer naar preventie en vroeg signalering moeten kijken. Kan het college toezeggen dat we die gedegen analyse in september nu eindelijk eens mogen ontvangen? En misschien wil het college ook nog eens kijken of we op sommige punten nog middelen vanuit het rijk kunnen ontvangen. Wie weet door een manifest te ondertekenen? Hoe staat het daar eigenlijk mee? Is er al zicht op geld vanuit het rijk n.a.v. het manifest welke de burgemeester heeft ondertekend en zijn er al maatregelen genomen?
Naast zorg is wonen ook een belangrijk thema welke we een goede plek willen geven in de begroting 2021. Immers is er geen plaats als thuis.6 De ambitie om 5000 woningen toe te voegen is groot. Een aantal van de grote bouwprojecten moet nog van start gaan en hiervan zijn ook alle bestemmingsplannen nog niet definitief.
De Nieuwegeinse VVD is bezorgd dat de voorgestelde planning niet gehaald gaat worden Bijvoorbeeld door vertraging in bestemmingsplannen of door stijging van bouwkosten, invloed van stikstofbeleid of aangescherpte bouweisen. Gaan we die 5000 volgens planning halen? Immers zorgt dit voor ariaal uitbreiding en extra OZB-opbrengsten. En even belangrijk, we willen dat er snel werk gemaakt wordt van midden huur en het hogere segment om nog eer doorstroming te bevorderen.
Voorzitter, kijkers,
Gevraagd wordt om, zoals wij dat noemen bij de VVD, enkele proefballonnetjes op te laten. Proefballonnetjes die een plek zouden moeten krijgen in de programmabegroting van 2021. Een ervan is in ieder geval dat we de effecten voor de afvalstoffenheffing inzichtelijk gemaakt willen zien door de invoering van nascheiden van restafval en PMD. Laat het geld maar zien!!7 De VVD is ook verheugd te zien dat inmiddels Utrecht en vermoedelijk ook Houten het voorbeeld van Nieuwegein volgen. Een ander proefballonnetje is dat we wat ons betreft toch dat gesprek met de stad moeten gaan voeren. Het college heeft ons immers toen een aanbod gedaan wat we niet kunnen weigeren.8 Dat gesprek zou ruim 1,5 mio kunnen opleveren. Ook het afstoten van maatschappelijk vastgoed kan extra geld besparen in onderhoud en geld opleveren bij verkoop. In de koersnota paragraaf 4 zien we urgentie voor het verbeteren van de doorstroming van verkeer en het nieuwe mobiliteitsplan. Onze bereikbaar moet op peil blijven om de economie niet in de wielen te rijden.
Wat voor ons echt getemporiseerd mag worden zijn de investeringen en ontwikkelingen m.b.t. het actieplan geluid. Immers zal het mobiliteitsplan daar ook invloed op hebben. Maar ook de uitwerking rondom laaggeletterdheid en de investering in microsoft licenties zouden indien mogelijk worden uitgesteld.
Afsluitend voorzitter, Laat de kracht met ons zijn9 en laten we ons niet blindstaren op het rijk maar zelf al nadenken over hoe we het lange termijnperspectief positief kunnen houden en daar is wat ons betreft het mogelijke afschalen van betere buurten en temporiseren van MFA’s niet onbespreekbaar.
Voorzitter, tot zover voor de eerste termijn. Ik kom terug!!10
1. “Live long and prosper.” Star Trek
2. “My momma always said life was like a box of chocolates. You never know what you gonna get.” Forrest Gump 1994
3. “Houston we have a problem”, Apollo 13, 1995
4. “Go ahead, make my day.” Sudden Impact, 1983
5. “You can’t handle the truth!” A Few Good Men, 1992
6. “There’s no place like home.” The Wizard of Oz, 1939
7. “Show me the money!” Jerry Maguire, 1996
8. “I’m going to make him an offer he can’t refuse.” The Godfather, 1972
9. “May the Force be with you.” Star Wars, 1977
10. “I’ll be back” The Terminator, 1984